Ay

Bir önceki gün ' Ay ışığını nerden alır?' veya ' ay bir ışık kaynağı mıdır?' diye kafamızda deli sorular vardı. Bizde bir sonraki güne konuşulmak üzerine araştırma yapma kararı aldık ve bugün neredeyse hepsi ellerinde araştırma kağıtlarıyla sınıfa gelmişlerdi. Zaman kaybetmeden toplantı masamıza geçtik.

Gizem: Peki başlayalım. Derinsu sen Ay için ışık kaynağı mıdır diyordun?

Derinsu: Hayır. Ben ışık kaynağı değildir diyordum. Bence Güneşten alır. Bulduğum kaynakta da 2 nedenden dolayı ışığını alır diyordu. Ben birinci nedeni aklımda ve anladım. Birinde nasıl oluyorda ayda hayat olmamasına rağmen nasıl olurda bu kadar parlak görünüyor?

Zeyneb: Güneş yansımasından

Gizem: O zaman evrendeki her şey bu ışık sayesinde mi görünür bize? diye bir soru geldi aklıma

Güz: Teleskop ve dürbünle de 

Derinsu: Akşam olduğu zaman güneş ışınları aya dik vururmuş ve ayda bir atmosfer olmadığından bu ışık Dünyaya kolayca yansır.

Derin: Ay ışığını kendi üretmediğini başka bir yerden de duymuştum. Bu yüzden dünde bunu dedim. Bulduğum kaynakta da bunu diyordu. Ayın dünyanın uydusu olduğundan bahsediyordu

Gizem: Dünya'nın uydusu ne demek?

İdil: Yani gezegen

Gizem: Ay bir gezegen midir?

İdil: Araştıracak mıyız?

Gizem: Soru duvarı için bu soruyu da kaydediyorum. Dersin sonunda şekillenir araştırıp araştırmayacağımız. 

Güneş: Uydu şey olabilir mi? Uzaya hani bişey yerleştirdiler. Wifi için

Gizem: Ay bir Wifi kaynağı mı yani?

Elif: Evimize takılan uyduların kaynağı ay olabilir mi?

Güneş: Ayda su bulundu Gizem

Gizem: Ee dünya da da var :) 

Atilla: UZaydan dünyaya bakmak için yollanan şeylerdir

Gizem: Ay bir uyduysa onu da mı biz yolladık?

Atilla: Hayır ay dünyanın uydusu Dünya ne demek?

Zeyneb: Bunu da kaydedelim :) 

Derin: devam edeyim mi? Yüzeyi kara parçasına benziyor. Gerisinde çok bilgi yoktu onları atladım. Ay ışığını Güneşten alır bence de kendi üretmediğinden dolayı ışık kaynağı değildir. Bir de babamla şöyle bişeye karar verdik; Eğer ışık kaynağı olsaydı yuvarlak görünürdü hep. Kendi ışık kaynağı olsaydı her tarafı görünürdü

Güneş: Öğretmenim Dünya bir ışık kaynağı mıdır?

Atilla: Güneş bir ışık kaynağıdır Güneşü

İdil: Güneş araştırsın bence bunu

Gizem: Siz Derin'in getirdiği bu fikre katılıyor musunuz? Eğer ışık kaynağı olsaydı yuvarlak olurdu fikrine

Zeyneb: Zaten yuvarlakki

Elif: Ama hep yuvarlak görünmüyo bazen tam bazen yarım falan

Derin: Eğer çok dikkatli bakarsan karanlıkta görünüyor aslında 

İdil: Bende bununla ilgili bi bilgi var. Ay Güneşten aldığı ışınları yansıttığı için farklı şekillerde görünebiliyor. Bir de Ay eğer güneş gibi kendi üretseydi kaynak derdik. Ay kendi başına ışık üretemediği için ışık kaynağı olarak sınıflandırılamaz. Yıldızlar ise doğal ışık kaynağıdır. Çünkü yıldızlar ışığını başka bir kaynaktan almazlar. Yıldızlar yetersiz ışık kaynağı olmasına rağmen gece yıldızlar çok olursa ışık yayabilirler. Yani aslında ben burada şunu anladım Ay güneşin arkasına geçmiş ondan öyle oldu sandım. Doğru mu? 

Gizem: İdil dediki ben ayın parça parça görünmesi kısmını onların hareketiyle ilgili olduğunu söyledi doğru mu anlamışım. ama kimin kimin arkasında olduğunu konumlarını tam bilmiyor. Siz biliyor musunuz?

İdil: Bir sorum daha var. Ay arkasına geçerse güneş tutulması olmuyor mu? Dolunayda tam arkasına geçince en çok ışık alıp parlıyor. O zaman dolunayla güneş tutulması aynı şey mi?

Gizem: sorunu not alıyorum

İdil: Hani Güneş ayın arkasına geçiyor ya onu merak ediyorum nasıl yani diye

Güneş: Ay güneşin önüne geçince ay tutulması oluyor diyor İdil. Ay güneşin önünde daha mı parlak oluyor yoksa Güneş mi daha parlak oluyor

İdil: Ay o kadar parlak bişey değil. Parlak birşeyin arkasına karanlığa bir şey koyarsan onun duruşunda bir şeyler değişmez

Atilla: Ay güneşten ışık alıyor diye dedik ya hani ay dünyanın etrafında dönüyo dünya da , şimdi bu dünya bu da ay. Güneşte burada diyelim dünya dönüyo gece olup sabah olmasını biliyo musunuz?

Zeyneb: Ben pek bilmiyo olabilirim

Derinsu: orta

Elif: Ben emin değilim

Yankı: bende 

Gizem: O zaman bunu sorulara kaydedeyim mi?

Güneş: Ay yapay bir ışık kaynağıdır bu arada. Benim araştırdığım bilgi bu. 

Gizem: Başka örnekler var mı?

Güneş: Lamba, far. Araba farı bi de şöyle bir şey takıldı aklıma. Ayna da ışığı yansıtıyor. Aynaya ışık tuttuk diyelim

Zeyneb:ışığı mı görüntüyü mü?

Güneş: İkisini de yansıtır ama ben su an ışığı yansıtmasından bahsediyorum. Ona bir ışık tutunca onu yansıtıyor. O zaman o da ışık kaynağı mı?

Gizem: Ay ve Güneş arasında ki ilişkiye mi benzettin sen bunu?

Güneş: Evet o zaman o da yapay ışık kaynağı bence. 

Gizem: ayna bir ışık kaynağı mıdır? diye soruyor Güneş. Az önce de Dünya'nın ışık kaynağı olup olmadığını da sormuştu.

Zeyneb: bence değil

Elif: bence yapay olabilir. Benim araştırmam da şöyle bir şey vardı; ay gümüş renkli görünür ve az ışık yansıtır. Kendine gelen ışığın hepsini pürüzlü olduğu için yansıtmaz. Birazını yansıtır

Gizem: Peki pürüzlü ne demek? Biliyor musunuz?

Elif: Mesela toprak pürüzlü

Zeyneb: benim yüzüm pürüzsüz mesela

Gizem: Nasıl anlıyorsunuz bunu?

Zeyneb: Elimizi sürüyoruz tırtıklı ise pürüzlü demek 

Gizem: Peki Siz Katılıyor musunuz pürüzlü olduğu için az ışık yansıtmasına?

Elif: ben pek emin değilim bu konuda

Derin: Mesela kumlu olduğu için parlar bence. Çünkü gece kuma fener tutarsak parlar. Bu da onun gibi bişey 

Gizem: peki gece feneri başka yere tutsak o kadar parlar mı?

Derin: Bilmiyorum 

Gizem: Evde deneyip bize aktarır mısın vakit bulursan?

------

Gizem: Peki o zaman herkes bilgilerini paylaştı. Ben bu konuşmadaki sorularınızı ve fikirlerinizi not aldım. Toplamda 4 merakınızın olduğunu görüyorum. 4 gruba ayrılabiliriz. ( konular söylendi ilgisi olanlar kendi seçti geri kalan kararsızları ise konuşmalarında geçen cümleler doğrultusunda ben dağıttım. Grupların son hali:

- Sınıfa biri gelirse Gece-Gündüz'ü nasıl anlatırım? ; Atilla-Derin-Derinsu

- Doğal ve yapay ışık kaynakları nelerdir? ; Güneş-Güz

- Ay/Dünya/Güneş ' in hareketleri ve konumlarının sonuçları? ( Ay ve Güneş tutulması- Dolunay ? ) ; İdil-Umut-Yankı

- Pürüzlü ve Pürüzsüz Yüzeylerden Işık Nasıl Yansır?( Az mı çok mu? ) Zeyneb- Elif

Atilla-derin-derinsu; 3 boyutlu dünya ay ve güneş yaparak bu olayı canlandıracaklar ve bize anlatacaklar. 3 boyutlu yapmak için kağıtları kullacaklar

Güneş-Güz; Çubuk ve kağıt kullanarak buldukları ışık kaynaklarından Güneş ve yıldızı maket haline getirecekler. Diğer ışık kaynaklarını da sınıfa getiecekler sınıflandırıp